Zelfbouw . . . . overpeinzingen voor een lang leven.
Hoogspanning, grote stromen en andere gevaren
Op deze site vind je een aantal goede versterker ontwerpen gebaseerd op buizen techniek. De beste resultaten behaal je uiteraard alleen met goede componenten en een goed ontworpen schakeling, dat zal iedereen duidelijk zijn. Maar een slechte opbouw met b.v. aardlussen en slechte positionering van de componeneten zorgt voor een slecht resultaat. Niet getwiste gloeistroom bedrading vlak langs de ingangs signaal bedrading garandeerd je van een portie brom. Verkeerd georienteerde voedings trafo of smooerspoel of uitgangs trafo kan je ook heel veel ellende opleveren. Dus zorg er voor dat de strooivelden van alle trafo's en smoorspoelen niet de bedrading of (ingangs)buizen doorkruizen. Buizen versterkers hebben alles in huis om door een slechte opbouw hun prima kwaliteiten te niet te doen. Er komen hoge (levens gevaarlijke !!!!) spanningen in voor en ook grote stromen met name de gloeistromen van eindbuizen kunnen opgeteld al snel vele amperes bedragen. Kortsluiting in een van de circuits kunnen daardoor erg onprettige gevolgen hebben. Het verbinden van de metalen delen van de kast met de veiligheids aarde (rand aarde) is uiterst belagrijk en kan je leven redden mocht er onverhoopt in de kast een hoogspaning kontakt maken met een van de metalen kastdelen. Afzekeren van de hoogspanning is ook niet onverstandig, dat kan je de aanschaf van een nieuwe trafo besparen in het geval er toch ergens sluiting optreed. Houdt er bij montage rekeing mee dat b.v. trafo's een grote massa (enkele kg) hebben. Dit houd in dat je b.v. een voedingstrafo van een mooie 300B versterker niet met twee M4 boutjes kan vastzetten, dat is echt te weinig. Ook spannings voerende delen binnen in de kast moeten onder alle voorwaarden blijven zitten waar ze horen, ook goed vastzetten dus. Beker elco's horen met beugels gemonteerd te worden. Als deze zelfstandig op stap gaan binnen de kast dan gebeuren er rare dingen! Stel je voor dat een 200 uF elco die tot 500V geladen is in innig kontakt geraakt met een van de metalen delen. Dat geeft vuurwerk !!! En mogelijk veel schade aan de overige delen. Dan hebben we het nog iet eens over de veiligheid van de gebruiker van de mooie versterker. Ook binnen in de kast moet een goede en veilige versterker er geordend en netjes uitzien. Dit is niet meteen een garantie voor veiligheid maar draagt er wel aan bij, met andere woorde : de veiligheid is bij een slordige opbouw direct in het geding !!!! We willen geen van allen dat onze na bestaanden onze naam vermeld zien in een kranten artikel over een audiofiel die geëlectrocuteerd is door zijn zelfgebouwde high-end versterker. Houd bij voorkeur rekening met deze gevoelens van familie, vrienden en bekenden.
Enkele regels voor ee goede en veilige bouw zijn :
Verbind alle 'aanraakbare' metalen delen met de veiligheids aarde (randaarde)
Gebruik een passende zekering in de primaire en hoogspanning kant van de voedingstrafo
Monteer trafo's, smoorspoelen e.d. zo dat deze ook bij een val op hun plaats blijven
Zet beker elco's altijd vast met beugels of op een degelijk gemonteerde print
Vertrouw NIET op lijmverbindingen, bij hogere temperaturen laat bijna iedere lijm los
En lijm verouderd met de tijd, vroeg of laat zit het onderdeel niet meer vast !!
Veranker zware onderdelen met een beugel o.i.d.
Houd rekening met de hoge spanningen wat betreft isolatie van de bedrading
Kies de draad doorsnede voor gloestroom bedrading overeenkomstig de vaak hoge stromen
Houd bedrading kort, zodat de componenten niet aan de zwier kunnen gaan
Point to Point bedading is prima mits de bedrading kort is en niet een zelfdragend spinneweb vormt
Houd signaal bedrading weg van gloeistroom bedrading
Gebruik een centraal aardpunt eventueel uitgezonderd de veiligheids aarde
Zorg er voor dat alle aanraakbare delen nooit in aanraking kunnen komen met spanningsvoerende delen
Zorg voor een degelijke behuizing die geen problemen heeft met het gehuisveste gewicht
Enkele voorbeelden hoe het niet moet
Deze kast was niet opgewassen tegen het gewicht van twee reusachtige rinkern trafo's.
Dit is een voorbeeld van een Point to Point spinnenweb, je moet lef hebben om hier je vingers in te steken.
In bedrijf name van deze versterker en meten van spanningen getuigt zeker van een grote portie moed!
Alles hangt los in de lucht. Zelfs de voedings elco's die hier niet zichtbaar zijn hangen nu al los doordat de lijm zijn taak heeft opgegeven, er staat wel bijna 500V op. En een bescherming aan de onderzijde ontbreekt !
Deze bouwwijze kan aanleiding zijn dat op een gegeven moment het hierboven genoemde kranten bericht toch een keer gepubliceerd word.
Laten we dit met ons allen voorkomen door veilig te bouwen. Dit is tevens een goede stap in de richting van een goed functionerede versterker!
Ik wil niemand van deze mooie hobby afhouden maar er ook geen mede hobbyisten aan verliezen!
U bent sinds 14 juli 2007 de 6695de die interesse toont voor VEILIGHEID.
Ik wens iedereen veel bouw en luisterplezier en de voldoening van een fantastische zelfgebouwde buizen versterker !!