De Thorens TD160 terug naar het audio rack
Met een verhuisdoos vol LP's op zolder, een fantastiesche phono-preamp en een ruim 12 jaar niet gebruikte Thorens TD-160 begint er toch wat te kriebelen. De verhuisdoos is geinventariseerd en dan wordt het verlangen om dat prachtieg vinyl weer eens te horen wel heel sterk. Niet allen vanwege het 'jeugd' sentiment maar ook vanwege de herinnering zat een heel aantal LP's beter klonken dan de gelijknamige CD's. Ook de tekst DDD op de CD is geen enkele garantie voor goede kwaliteit. Sterker nog, tussen de mooiste CD's zat een relatief groot aantal met het predicaat AAD. Maar nu maar terug naar de Thorens. Het is een TD-160 type 1 met TP-16 arm die ik rond 1974 gekocht heb. Hij werd geleverd met een Ortfon F15S element wat in nu nog nieuw in een doosje heb. Dat element heeft nog nooit een plaat afgetast, ik kon de charmes van dat element niet waarderen. Direct na de aanschaf van de Thorens heeft dit element plaats moeten maken voor een ADC-XLM. Een mooi element maar niet echt geschikt voor de tamelijk logge TP-16 arm. Na een krap jaar heeft de ADC plaats moeten maken voor een SHURE V15-III en eerlijk gezegd beviel me dat toen prima. Het element heeft ook jaren trouwe dienst gedaan. Des al niet te min heeft het plaats moeten maken voor voor een ORTHOFON MC20 Mk II bijgestaan door een MCpre met transistoren. De Thorens en Orthofon was een goed huwelijk waar helaas in gestookt werd door de torren MCpre die nogal was ruis in het eten strooide. Dit was de reden dat de MC20 MkII plaats moest maken voor een MC 1 Turbo van dezelfde ouders. Othofon was me immers prima bevallen. Ook deze setup beviel me goed maar ik weet niet hoe vaak ik de MC 1 Turbo en de MC20 MkII gewisseld heb omdat ik steeds twijfels had over wat ik nou mooier vond, eigenlijk altijd dat wat op het moment niet in de arm zat. Door de komst van de CD en het enthousiasme over dit medium, gemak dient immers de mens, is de Thorens vele jaren geleden naar zolder geevacueerd.
Maar de verhuisdoos vinyl is weer uit het zolder stof gehaald, de platen gepoetst met een reinigings machine en de Thorens vond weer een plekje naast de versterker. Helaas was de snaar niet meer wat je er van mag verwachten, zat er speling in de arm en zag het plateau er uit alsof het een enorme facelift goed kon gebruiken. De MC20 MkII zat nog in de headshell maar de transistor MCpre was nergens meer te vinden. Dus op ebay en marktplaats gezocht naar een stepup trafo die geschikt vas voor de MC20. En . . . . die heb ik gevonden, voor een aantrekkelijk bedrag kon ik die kopen op de voorwaarde dat het bijbehorende element, een MC200 van Ortofon, mee kwam samen met de daar aan vastzittend platenspeler van Onkio. Dat was natuurlijk geen bezwaar, een gratis direct drive Onkio en een reserve element is nooit erg om te hebben. Ik heb de vorige eigenaar het geld overgemaakt en de volgende dag werd de bananen doos met inhoud door TPG post afgeleverd. Voorlopig kon ik mijn vinyl dus weer draaien. Hoewel ik daar veel plezier van had was ik niet tevreden over de prestaties van deze set.
Deze elementen lagen op de plank
Ortofon MC20 MkII, Ortofon MC200 en Ortofon MC 1 Turbo
De Thorens moest zich maar weer eens van de goede kant laten zien vond ik. Na de montage van een nieuwe snaar, het lichtelijk tweaken van de plateau ophanging met resonatie dempend materiaal, het schoonmaken en afstellen van de arm en nieuwe olie in het plateau lager was het techniesch weer in orde. Toen heb ik de kast en het plateau ook schoon gemaakt en opgepoetst om het weer een fris en niet bejaard uiterlijk te geven. Het oog wil ook wat te genieten hebben als de oren verwend worden! Al met al een geslaagde actie. Het enige struikelblok bleek het element dat regelmatig een goed hoorbare vervorming produceerde. Uitwisseling met de MC200 of MC 1 Turbo maakte niet echt veel verschil. Na veel gepuzel en gezoek en overleg met andere vinyl gebruikers bleek de oorzaak te liggen in de veroudering van de ophanging van de naalddrager na zo'n 15 jaar zijn die rubbers door uitdroging ook wel aan hun einde. Dat viel me dus wel tegen omdat ik net weer verknocht raakte aan het moois dat mijn verhuisdoos met vinyl openbaarde. Ik ben dus op zoek gegaan naar een goede vervanger van het gemonteerde element. En op mijn wensen lijst had ik genoteerd dat het een betaalbaar element moest zijn, een geluidskwaliteit moest hebben die niet aan kritiek ten onder ging, bij voorkeur een Moving Coil element (hoe bedoel je voor oordelen?), en als het kon een output spanning die direct geschikt was voor mijn phonodude preamp. Een niet geringe lijst wensen die niet verwezenlijkt leken te worden in een en hetzelfde element. Totdat ik bij een audio vriend 'mijn nieuwe element' element hoorde. Alle machtig wat was dit mooi...... en na vele LP's was ik nog steeds diep onder de indruk. En dat het direct op mijn phonodude preamp zou lukken was tegelijk ondubbelzinnig bewezen, die zat bij mijn vriend immers ook direct aangesloten. En na enig speurwerk op internet de importeur van dit moois gevonden en prijs info bekeken te hebben heb ik besloten dat die het moest gaan worden. Na enig overleg met de importeur, het is bijna mij mij om de hoek, (Sound Design) Heb ik daar het element nog mogen beluisteren op een fantastiesche installatie met Burmester versterking en Acapella weergevers. Dat was een bijzonder prettige gewaarwording!! Geen ORTOFON deze keer maar een oer degelijk Zwitsers product : een Benz Micro Silver high output Moving Coil element. Alle machtig wat een topper! De prijs heb ik het niet over want die is in verhouding met de kwaliteit echt een bodemprijs.
En dit is dan het element van mijn keuze
En gemonteerd in de Thorens TP-16 arm mag het element waar ik meer dan tevreden over ben al het vinyl uit de verhuisdoos weer heerlijk aftasten om zo mijn oren strelen. Ik vind dat Benz Micro met dit MC Silver element een prestatie neerzet van wereldklasse, waar vind je verder nog deze kwaliteit voor zo'n schappelijke prijs? En mooi verpakt, met een naald borsteltje, schroeven draaier, waterpas en snoertjes voor in de headshell.
Mijn topper heeft zijn plaats gevonden
Ik heb voor het instellen van de arm een hulpmiddel gemaakt in de vorm van een papieren mal waarop een aantal afstelpunten aangegeven zijn en voorzien van de benodigde hulplijnen. Deze mal is van mijn server als *.jpg bestand maar ook als *.bmp bestand te downloaden en op te slaan. Via deze links worden deze bestanden geladen. De bedoeling is deze mal eerst in de juiste maat (150 x 290 mm) te printen. De afstand tussen het kruis binnen de overhang cirkel en de kruising van de lange lijn van de outer zero error radius met de dikke lijn dient 118 mm te zijn. Daarna moet er een gat gemaakt worden in het kruis binnen de overhang cirkel voor de middenspil van het draaiplateau. Maak dit gat zo precies mogelijk pas voor midden spil en precies midden op het kruis. Nu leggen we de mal op het plateau en stellen de overhang (plaats van het element in de headshell) zo af dat de naald precies op de overhang cirkel komt.
De plaatsing van de mal is te zien op de linker foto en op de rechter foto is te zien dat de naald zweeft precies boven de kruising van de overhang cirkel en de lijn die loopt van de spindel naar het arm draaipunt.
En hier is nog duidelijker te zijn dat de naald boven de kruizing zweeft.
Nu moet het element nog in de juiste stand in de headshel komen zodat de tracking error minimaal is. Dit is ook met deze mal in te stellen. Hiervoor verdraaien we het plateau met mal zodanig dat de naald precies boven de kruising van de dikke lijn en de middelste lijn van het 'outer zero error radius' merk terecht komt. Nu moeten we het element zo draaien in de headshell dat de naald drager haaks op de dikke lijn staat. Dat is priecies boven de middelste dunne lijn van dit merkteken. Handiger is misschien de zijkant van het element parallel aan een van de dunne lijnen die haaks op de dikke lijn staan of de voorkant van het element parallel aan de dunne lijnen die die parallel aan de dikke lijn staan. De onderstaande fotos maken een en ander duidelijk.
Hoe de mal geplaatst dien te wordenis op de linker foto te zien. Op de rechter foto is te zien dat de voorkant van het element parallel loopt met de dikke lijn als de naald op de kruizing staat.
Als alles nu in orde is staat het element ook goed als het zelfde gedaan wordt op het 'inner zero error radius' merkteken.
Als u ook een TD160 heeft wens ik u veel succes met het instellen, het valt eigelijk best mee!